پرسشگری چیست؟ چه پرسش‌هایی موثر هستند؟

پرسشگری یعنی تفکر انتقادی. پرسشگری به این معنا نیست که همه چیز را همان­طور که هست بپذیریم. به این معناست که خطر مخالف بودن با نظرات را بپذیریم. پرسیدن، هنر تعیین قوانین برای زندگی است.

کسی که ارزش­‌ها و باورهای خانواده، جامعه، محیط و دوستانش را می‌­پذیرد، پرسشگری نمی­‌کند، بدون سوال، هر چه را که بشنود، هر چه از محیط به او داده شود، می‌­پذیرد. کسی که پرسش نمی‌کند، مانند اسفنج است یعنی هر مایعی که در اطراف خود باشد، را جذب می‌­کند. در حالی که فردی که پرسشگری و روش‌های سوال پرسیدن را آموخته و حتی آن را به عادت تبدیل کرده است، با چشمانی نقادانه و کنجکاو به دنیای اطراف خود می‌­نگرد.

پرسشگری چیست؟

پرسشگری، آغازی برای تفکر صادقانه است. زیرا تنها کسی که پاسخ­‌های آماده‌­ای را که به او داده می‌­شود نمی­‌پذیرد، می‌تواند پاسخ­‌های واقعی خود را پیدا کند. هر فرد بالغ دیر یا زود می‌­آموزد که دنیایی که ما در آن زندگی می‌­کنیم فقط زیبایی‌­ها و خوبی‌­ها نیست. زمین و مردم این زمین می­‌توانند خوب باشند، اما می‌­توانند بسیار بی‌­رحم و بی‌­فکر هم باشند. به همین ترتیب، این زمین همیشه چیزهای درستی را به مردم ساکن در آن آموزش نمی‌دهد. از روزی که به دنیا آمدیم تا به امروز، اشتباهات بزرگی بین آنچه به ما آموخته‌­اند وجود دارد. اما شخص پرسشگر هر جواب آماده­‌ای که به او داده می‌­شود را نمی‌­پذیرد! او سفری را آغاز می‌­کند که در آن حقیقت خود را خواهد یافت.

پرسشگری، کشف پاسخ‌­های خود برای سوالات زندگی است. کسی که بر اساس حقیقت خود زندگی می­‌کند، نه بر اساس حقیقت دیگران، اولین و مهم­ترین قدم در زندگی شاد را برمی­‌دارد. جامعه‌شناسان و روان‌شناسان معتقدند که افرادی که عادت به پرسشگری، تفکر اصیل و جستجوی حقیقت خود دارند، زندگی بسیار شادتر و متعادل‌تری دارند.

چرا پرسشگری؟

• پرسشگری می­‌تواند درک افراد نسبت به مطالب را، روشن کند.
• سوالات، راهی برای حفظ توجه و تقویت مشارکت افراد هستند.
• پرسشگری باعث تحریک بحث و تفکر خلاق و انتقادی شده و همچنین نحوه تفکر افراد را مشخص می­‌کند.

پرسش‌های موثر چه پرسش‌هایی هستند؟ 

پرسش‌های موثر سه ویژگی بارز دارند:

• معنادار و قابل‌درک هستند.
• افراد را به چالش می‌­کشند.
• پرسش‌های باز، تفکر و پردازش اطلاعاتِ گسترده‌ای را بررسی کرده و برمی‌انگیزند.

دوره مقدماتی اصول و فنون مذاکره را رایگان خرید کنید! 

هنر پرسشگری، یادگیری را گسترش داده و پیوند بین فردی را نیز  بهبود می­‌بخشد.

سوالات، ابزارهای قدرتمندی هستند. در شرایطی که پرسیدن سوال برخلاف هنجارهای اجتماعی است، می‌­تواند سودمند باشد. به عنوان مثال، هنجارهای رایج به ما می‌گویند که از داوطلبان شغل انتظار می‌رود در طول مصاحبه­‌های شغلی به سؤالات پاسخ دهند. اما تحقیقات دن کیبل از مدرسه بازرگانی لندن و ویرجینیا کی از دانشگاه کارولینای شمالی نشان می‌دهد که اکثر افراد در طول مصاحبه‌های شغلی بیش از حد، خود را تبلیغ می‌کنند.

هنگامی که مصاحبه‌­شوندگان بر تبلیغ خود تمرکز می­‌کنند، احتمالاً فراموش می‌­کنند که سؤالاتی را در مورد مصاحبه­‌کننده، سازمان، کار، حقوق و مزایا بپرسند. درحالی­که پرسشگری باعث می‌­شود مصاحبه‌­کننده احساس مشارکت بیشتری داشته باشد و تمایل بیشتری برای نگاه مثبت به نامزد داشته باشد.

اکثر مردم درک نمی­‌کنند که پرسشگری قفل یادگیری را باز می‌­کند و پیوند بین فردی را بهبود می‌­بخشد. پرسیدن سؤال بر سطح دوستی بین گفتگوکنندگان÷ تأثیر مثبتی می‌گذارد.

چگونه پرسشگر بهتری باشیم؟

اولین قدم برای تبدیل شدن به یک پرسشگر خوب، صرفاً پرسیدن سؤالات بیشتر است. البته تعداد زیاد سؤالات تنها عاملی نیست که بر کیفیت مکالمه تأثیر می­گذارد: نوع سوال، لحن، ترتیب و کادربندی نیز مهم هستند.

اغلب، یک سوال خوب فقط با انگیزه کنجکاوی پرسیده می­‌شود تا چیزی را در جهان بهتر بفهمید. پس آیا همه سوالات خوب هستند؟!

نه، سؤالات بد زیادی نیز وجود دارد. سؤالی که در حین صحبت کردن شخص دیگری پرسیده می‌شود معمولاً سؤال خوبی نیست و همچنین یک سوال تکراری بهتر است پرسیده نشود!

در نظر بگیرید که آیا مناسب است بپرسید: “چرا این­طور به نظر می‌رسی؟” “چرا اینقدر راحت گریه می­‌کنی؟” “آیا شما در روستا بزرگ شده‌­اید؟” پرسش از قومیت، نژاد یا جنسیت شخصی نیز کار درستی نیست.

همه جنبه‌­های جهان برای همه قابل بررسی نیست و برخی از سوالات می­‌تواند مضر و ناراحت‌­کننده باشند. برای پرسشگر بهتر بودن، نخست باید تفکر درست و عمیقی داشته باشید. امیدواریم با خواندن این مقاله دریچه‌­های جدیدی از اصول پرسشگری به رویتان باز شده باشد.

برای مهارت در پرسشگری و شیوه‌های ارتباط برقرار کردن، پیشنهاد موسسه ثروت آفرینان به شما، دوره جامع مذاکره و ارتباطات است.